Projekt “Etyka solidarności dziś” realizowany przez Kluby „TP” we współpracy z Fundacją Konrada Adenauera.
Marzec 2021
DEBATA
11.03.2021 r. katowicki Klub „Tygodnika Powszechnego” rozpoczął realizację projektu Obcy w Rzeczpospolitej Polskiej trzema wykładami w formie zdalnej.
Trzy wykłady o migrantach
1.Czy uchodźcy są nadal wyzwaniem dla wspólnoty chrześcijańskiej – społeczna nauka Kościoła katolickiego – Rafał Cekiera Uniwersytet Śląski.
2.Obecna sytuacja uchodźców i imigrantów – na co mogą liczyć osoby starające się o azyl w Polsce – Paweł Cywiński, współtwórca Fundacji Polska Gościnność.
3.Polityka przyjmowania uchodźców i imigrantów oraz ich integracji w Niemczech – Łukasz Grajewski, dziennikarz mieszkający w Niemczech.
Społeczna nauka Kościoła – Rafał Cekiera
Polityka imigracyjna obejmuje trzy kwestie: etyczną, pragmatyczną i pytanie o wartości na których budujemy wspólnotę (Preambuła do Konstytucji RP).
Kard. Tagle dostrzega „wykorzystywanie religii przez populistycznych polityków”.
Widoczne jest przyzwolenie w ostatnich latach na przyznawanie mniejszej wartości niektórym ludziom.
Papieże o migracji:
Jan Paweł II – „każdy człowiek ma prawo żyć w tym miejscu, gdzie może się w pełni rozwijać”
Papież Franciszek – program: „ Przyjmować, chronić, promować, integrować” (Fratelli Tutti)
2016 r. – Wezwanie Episkopatu Polski do otwarcia korytarzy humanitarnych zostaje wrogo przyjęte przez władze i sprzyjające im media – w efekcie stłamszone.
Nie zawiedli natomiast ludzie! Pojawiło się szereg oddolnych akcji solidarności z uchodźcami i migrantami w różnych miastach Polski.
Przykładem mogą być inicjatywy w Bielsku-Białej:
- Koncerty i zbiórki na rzecz Syrii – 2017 r. „Bielszczanie dla Aleppo”,
- Cykl imprez solidarności z Ukrainą. Np. organizowana przez G. Staniszewską – “Uśmiech dla Ukrainy; z Beskidów nad Dniepr” ( http://mybb.org.pl/en/wydarzenia )
Uchodźcy na świecie i w Polsce – Paweł Cywiński
Uchodźca – wg konwencji genewskiej (1951r.) – to człowiek szukający schronienia za granicą w uzasadnionej obawie przed prześladowaniami. Liczebność uchodźców szacuje się na ok. 70 mln z czego zarejestrowanych jest 30 mln (wzrost o 40% w ostatnich latach). „Uzasadniona obawa przed prześladowaniami” – podważana jest zazwyczaj przez urzędy imigracyjne. Polityka graniczna UE opiera się na ograniczeniu możliwości złożenia prośby o azyl.
Ponad 50% uchodźców to osoby niepełnoletnie.
W Polsce prawie nie ma uchodźców z Azji Mniejszej i Afryki, pojawiają się głównie uchodźcy zza granicy wschodniej.
Uchodźcy.info
Fundacja Polska Gościnność stworzyła znakomitą stronę internetową, kompendium wiedzy i wskazówek praktycznych dla osób potrzebujących pomocy, tych którzy pragną pomagać czy wreszcie potrzebujących rzetelnej informacji. (Nagrody – Intercultural Achievement Award 2017 oraz Pióro Nadziei 2017 – nagroda Amnesty International dla Pawła Cywińskiego, prezesa Fundacji Polska Gościnność)
Nastroje w Polsce
Zjawisko zarządzania strachem przed imigrantami obrazują statystyki przeciwników przyjmowania uchodźców z Bliskiego Wschodu i Afryki w Polsce (wg CBOS). Po kampanii wyborczej w 2015r. (z panującą narracją: „my was obronimy”) zanotowano ogromny wzrost przeciwników przyjmowania:
2015 maj – 21%, 2016 luty – 57%, 2018 lipiec – 72%
Po uspokojeniu nastrojów społecznych preferencje wracają do normy.
2021 luty – wg sondażu Kantar dla Biura Wysokiego Komisarza ONZ do spraw Uchodźców:
– 62% Polaków jest za przyjmowaniem uchodźców
77% uważa, że Polska powinna solidarnie wspierać tych, którzy z powodu wojen czy prześladowań zmuszeni są opuścić swój kraj, 62% badanych nie obawia się, że uchodźcy zabiorą pracę Polakom, a 55% jest zdania, że wszyscy przybysze powinni mieć te same możliwości, co polscy obywatele.
https://www.unhcr.org/pl/12535-sondaz-kantar-dla-unhcr.html
Imigracja w Niemczech – Łukasz Grajewski
Ilość złożonych wniosków o azyl w Niemczech:
2015 r. – 500 tys. – dokładnie 476 tys.
2016 r. – 750 tys. – 745 tys.
2017 r. – 220 tys. – 222 tys.
2019 r. – 100 tys. – 165 tys.
Przyjmowani byli głównie Syryjczycy, Afgańczycy, Irakijczycy. Politykę oparto na planach bardziej długofalowych niż spontanicznych. W akcję zaangażowały się kościoły, partie i grupy nieformalne. Integracja – po 4-5 latach pracuje 50% mężczyzn i 20% kobiet.
Imigracja skompensowała wyraźnie starzenie się społeczeństwa niemieckiego.
Organizacje NGO biorą udział w ratowaniu rozbitków.
Wielu Niemców bierze pod opiekę do swoich domów dzieci imigranckie. Trwa duże poparcie dla imigracyjnej polityki Niemiec, mimo że jednocześnie na sprzeciwie wypływają ruchy opozycyjne.
WARSZTATY – „Byłem przybyszem…”
Gliwicki Klub „TP” zorganizował 19.03.2021 r. warsztaty (w formie zdalnej) z ekspertkami zajmującymi się problemami migrantów w Polsce. Były to:
Magdalena Nazimek-Rakoczy – prawniczka ze Stowarzyszenia NOMADA z Wrocławia,
Marta Siciarek – Główna Specjalistka ds. Migracji i Integracji z Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej z Gdańska oraz
Marysia Złonkiewicz – członkini Zarządu Fundacji “Polska Gościnność” z Warszawy.
Zaproszone na warsztaty panie zaprezentowały nam młodą, zaangażowaną, solidarną Polskę. Polskę, która zamiast rozgoryczać się na meandry polskiej polityki i mizerię jej instytucji, z optymizmem podjęła drogę działania. Swoimi doświadczeniami ekspertki podzieliły się z nami w trakcie warsztatów.
Problemy warsztatów:
1.Wrażliwość na język
a.krzywdzące lub sugerujące nazewnictwo ( kryzys uchodźczy, to nie uchodźcy spowodowali kryzys, fala uchodźców ), reagowanie na słowa, sytuacje, dezinformacje
b.polecamy poradnik powstały z inicjatywy agencji FleishmanHillard, we współpracy merytorycznej z prof. dr hab. Ewą Kołodziejek oraz pod patronatem Rady Języka Polskiego i Rzecznika Praw Obywatelskich
https://etykajezyka.pl/jak-mowic-i-pisac-o-migrantach/
c.poszukiwanie wiedzy w wiarogodnych źródłach (nie z artykułów i mediów społ.)
Urząd Do Spraw Cudzoziemców (https://udsc.gov.pl/uchodzcy)
2.Reagowanie na przemoc wobec imigrantów
a.podejdź do krzywdzonego, bądź świadkiem, zostaw dane kontaktowe
b .tylko 5% zdarzeń zgłasza się na policji, pokrzywdzeni uważają, że „tak musi być”!
https://issuu.com/stow.nomada/docs/twarza_w_twarz_z_niechecia
c.rozpoczęty przez Stowarzyszenie „NOMADA” projekt „Wyjść z cienia” – wsparcie pokrzywdzonych przestępstwami motywowanymi uprzedzeniami
https://nomada.info.pl/wyjsc-z-cienia-wsparcie-pokrzywdzonych-przestepstwami-motywowanymi-uprzedzeniami
3.Kim ja jestem? Kim jesteśmy jako wspólnota? Włączanie społeczne w różnych horyzontach naszej odpowiedzialności
a.badanie barier, które tworzymy.
b.stwarzanie atmosfery gościnności dla cudzoziemców, podejmowanie akcji sprzyjających zaprzyjaźnianiu się z nimi przy wspólnych działaniach. Oni tego bardzo potrzebują!
(Przykład: bielski cykl imprez solidarności z Ukrainą).
c.Gdański Model Integracji Imigrantów
gdansk.pl/urzad-miejski/gdanski-model-integracji-imigrantow-przyjety-przez-radnych,a,56777
4.Problemy edukacji – zły stan i zalecenia naprawy relacjonuje raport:
https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/ksztalcenie-dzieci-cudzoziemcow-i-powracajacych-do-kraju.html
5.Wspieranie organizacji pozarządowych
a.kompletne zestawienie organizacji zajmujących się migrantami znaleźć można na stronie: http://uchodzcy.info/kto-juz-dziala/.
WNIOSKI
Trzy organizacje reprezentowane przez ekspertki naszych warsztatów odsłoniły nam się jako piękne, dobrze zorganizowane, wrażliwe na los drugiego człowieka środowiska! Zobaczycie to, wędrując po ich profesjonalnie prowadzonych portalach internetowych. Można przy ich pomocy nauczyć się krok po kroku, jak rozwiązywać problemy i jak angażować się w działania na rzecz solidarności z migrantami.
Z wielu zamieszczonych w naszym raporcie linków te trzy musicie otworzyć!
- CWII – CENTRUM WSPARCIA IMIGRANTÓW i IMIGRANTEK – Trójmiasto http://cwii.org.pl
- NOMADA – STOWARZYSZENIE NA RZECZ INTEGRACJI SPOŁECZEŃSTWA WIELOKULTUROWEGO – Wrocław https://nomada.info.pl
- FUNDACJA POLSKA GOŚCINNOŚĆ oraz CHLEBEM i SOLĄ– Warszawa http://uchodzcy.info/organization/chlebem-i-sola
I jeszcze jedna ważna struktura – Związek Miast Polskich – z programem:
Integracja imigrantów – europejskie wsparcie dla działań miast i regionów
https://www.miasta.pl/aktualnosci/integracja-imigrantow-europejskie-wsparcie-dla-dzialan-miast-i-regionow
Adam Jasionek-Klub Tygodnika Powszechnego” w Gliwicach
