Ostatnie spotkanie w warszawskim klubie poświęcone było duchowości i sztuce. Nasi goście, Sebastian Duda – autor zbioru esejów “Przesilona wątpliwość” i prowadząca spotkanie Ewa Kiedio, są ekspertami w tej sprawie. Zależnościom, jakie występują między sztuką i duchowością, poświecili wiele tekstów, m.in. na łamach Więzi i w napisanych przez siebie książkach.
Sztuka daje język, którym można wyrazić dużo więcej niż w zwykłym dyskursie teologicznym. Artyści nie mówią głosem Kościoła, wyrażają swoje wątpliwości, zachwiania w wierze, bunt, co w konfrontacji ze światopoglądem naukowym czy doświadczeniem historycznym, wprowadza pewien rodzaj żywiołowości i nową perspektywę. Podejmują też tematy i stawiają pytania, które nurtują zwykłych ludzi, poza rozwiązaniami magisterium.
Oto kilka myśli z tego spotkania:
W każdym człowieku toczy się dramat duchowy i niekiedy ma on odzwierciedlenie w twórczych poszukiwaniach. Wiedza i rozwiązania uwarunkowane historycznie niestety nie dają łatwych odpowiedzi na wiele pytań: skąd zło, dlaczego ludzie cierpią, gdzie jest wtedy moc Wszechmogącego. Powstaje wtedy obraz Boga słabego, współczującego, choć Jego słabość nie jest słabością człowieka, a Jego sprawiedliwość jest „czynieniem nas sprawiedliwymi”.
Tradycyjne rozumienie Boga nie pomaga w wyjaśnieniu wielu ludzkich problemów, ani tradycyjnie wyrażana duchowość, nie zawsze zaspakaja nasze potrzeby. A Sztuka ma moc przetwarzania, pokazywania tego, czego nie potrafimy osiągnąć za pomocą bezpiecznych rozwiązań i w ustalonym ładzie świata.
Przesileniem jest tu odejście od tego, co stabilne, bezpieczne i dotychczasowe, również w wierze. To próba wyrażenia wątpliwości, które się ma, i które najpełniej można oddać właśnie dzięki sztuce, w procesie tworzenia, lub próbie jej zrozumienia.
Współczesna sztuka często burzy dotychczasowy obraz, interpretacje i rozumienie świata. Jak mówi Nowosielski, abstrakcja staje się najwyższym rodzajem twórczym, gdyż odbija coś co jest poza nasza rzeczywistością i oddaje duchowe poszukiwania artysty.
Dlatego, szukając przekazu, który najlepiej oddaje nasze doświadczenia, nieraz łatwiej odnajdujemy się w interpretacjach artystów, np. takich jak: Nowosielski, Rothko, Leśmian, Miłosz, nawet jeśli jest to głos ludzi z obrzeży wiary.
O tym, miezy innymi, mówili nasi Goście, a wiele więcej można znaleźć w książce “Przesilona wątpliwość”, która była do tej rozmowy inspiracją. Pięknie wydana przez Więź, ze zdjęciem z obrazu filipińskiego artysty Van Tuico Beyond the Shadow of Doubt na okładce. Już sam dobór tego obrazu wiele mówi o tym, o czym potem czytamy.